Blockchain Türkiye Platformu (BCTR), “Hukuk, Düzenlemeler ve Kamu İlişkileri Çalışma Grubu” bünyesindeki Vergi, Muhasebe ve Denetim Alt Çalışma Grubu tarafından hazırlanan “Kripto Varlıkların Vergi – Muhasebe ve Denetim Yönünden İncelenmesi” raporu yayımlandı.
“Hukuk, Düzenlemeler ve Kamu İlişkileri Çalışma Grubu” bünyesindeki Vergi, Muhasebe ve Denetim Alt Çalışma Grubu tarafından detaylı bir çalışma ile hazırlanan “Kripto Varlıkların Vergi – Muhasebe ve Denetim Yönünden İncelenmesi” raporu, kendi alanında önemli bir ihtiyaca cevap verecek şekilde stratejik bir yol haritası niteliği taşıyor. Hazırlanan raporun Giriş bölümü aşağıdaki satırlar ile okuyucularını karşılıyor;
Blockchain teknolojisiyle yeni bir dünyaya doğru gidiyoruz.
Blockchain teknolojisinin bugün için bile ilk evrelerinde olduğu ve sunacağı umut vaadeden uygulamala alanlarının bizleri beklediğini söyleyebiliriz. Blockchain teknolojisi dijital para birimlerinin ve finansal varlıkların çok daha ötesinde potansiyel olarak sınırsız bir uygulama alanına sahip.
Blockchain’in de ortaya çıkışına neden olan ve Blockchain’in uygulama alanlarından yalnızca bir tanesini oluşturan ilk kripto para uygulaması “Bitcoin”, 2009 yılından günümüze 12 yılı aşkın süredir, matematiksel algoritmalar üzerinden mevcudiyetini koruyarak, bu teknoloji için de en önemli referans kaynağı konumundadır. Günümüzde dünyada 9 binli sayıları bulan kripto varlıkların büyük çoğunluğu yatırımcılar yönünden sınırlı talep görse de 500 civarındaki kısmı kripto varlık alım satım platformlarında listelenmiş durumdadır.
Pandemi sürecinde dünyanın artan dijitalleşme hızı, alışverişlerin büyük oranda dijital ortama kayması, ülkelerin pandemi nedeniyle vermek zorunda kaldıkları ve eskileriyle mukayese kabul etmez sosyal destekleri ve bunun getirdiği parasal genişlemeler, dünyada servetin korunması, el değiştirmesi ve yeni finansman modelleri bakımından kripto varlıkların -henüz sınırlı da olsa- bir seçenek olarak ortaya çıkmaya başladığını göstermektedir.
Kripto varlıkların değerinin fiat paralar ile benzer olmayan değişkenliği, o anki arz ve talebe göre sınırsız artış ve azalışları, bir grup yatırımcılar için yüksek kazançlar sağlarken bir kısım yatırımcılar yönünden de önemli kayıplara neden olabilmektedir. Ülkelerin mali otoriteleri de uzun zamandır bu ekosistemin ne şekilde regüle edilmesi gerektiği, kazançların ve yapılan işlemlerin nasıl vergilendirilmesi gerektiği yönünde çalışmalar yapmaktadırlar. Blockchain teknolojisinin felsefesi gereği ortaya çıkan merkeziyetsiz ve kimliksiz yapı, bu yöndeki çalışmaların da alışıldık usullerle yönetilmesine imkan vermemektedir. Bu noktada ülkelerin özellikle kripto varlık platformlarını regüle etme ve işlemlerin olabildiğince bu platformlar üzerinden yapılmasına ilişkin yönlendirmeleri bu belirsizlikleri aşmak amacı da taşımaktadır. Para piyasasının kripto varlıklara ilişkin borçlanma (DeFi) araçları üzerindeki çalışmaları, sermaye piyasalarının kripto varlık fonları vb. enstürmanlar çıkartma çabaları vd. durumlar bu alanın önümüzdeki dönemlerde de dünya ekonomik gündeminde yer bulacağına ilişkin işaretler olarak gözükmektedir.
Bu süreçler devam ederken henüz yanıt bulunmaya çalışılan konuların başında kanuni düzenlemeler yönünden kripto varlıkların hukuki niteliğinin ne şekilde belirleneceği gelmektedir. Bunun dışında bu varlıkların işletme kayıtlarında hangi hesaplarda ne şekilde izleneceği, vergi kanunlarında hangi gelir unsuru kapsamında vergiye tabi olacağı gibi çok fazla cevaplanması gereken soru bulunmaktadır. Diğer taraftan, gerek bu varlıklara sahip işletmelerin bağımsız denetimleri, gerekse de mali idarelerin denetimlerini nasıl yapabilecekleri de üzerinde konuşulan konulardandır.
Görülen odur ki “Blockchain” teknolojisiyle hayatımıza giren “kripto varlıklar”, muhasebeleştirme, vergileme ve denetim alanlarında da ezberlerimizi bozan, yeni anlayışlara ve bakış açılarına ihtiyaç gösteren bir süreç içinde her geçen gün gelişmekte ve değişmektedir.
Raporumuzda bu konular yurtdışı uygulamalar, uluslararası kuruluş raporları, normatif ve pozitif açıdan ele alınmış, dünya ülkelerinin konuya ilişkin arayışlarından kaynaklı düzenleme farklılıkları da göz önünde bulundurularak, konuya ilişkin daha orta ve uzun vadeli stratejiler bakımından etkin olabilecek öneriler geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede ulaşılan sonuçlar ve önerilerimiz, ilgili bölümlerin sonunda detaylı bir şekilde belirtilmekle birlikte, Raporumuzun “V –Genel Değerlendirme” bölümünde de geniş bir şekilde özetlenmiştir.
Konunun idare nezdinde; ekosistemin tüm taraflarıyla görüşmeler içinde, dünyadaki gelişmeler ve çalışmalara iştirak edilerek, konuya odaklı departmanlar ve kadrolar oluşturarak, stratejik planlamalar yaparak, orta-uzun vadeli çalışmalar şeklinde yürütülmesi büyük önem taşımaktadır.
Etkilerinin internet kadar yıkıcı ve dönüştürücü olacağı ifade edilen blockchain teknolojisine hukuki ve teknik adaptasyonun ülkelerin gelişmişlikleri açısından belirleyici olacağına inanılmaktadır. Kripto varlıklar ile finans dünyasını, blockchain teknolojisi ile de tüm dünya ekonomisini etkilemesi muhtemel bu gelişmelere gereken önem ve hassasiyetin gösterilmesi ülke menfaatleri bakımında kritik önemdedir.
İlgili raporu buradan indirebilirsiniz.
Eğer BCTR ağına dahil olmak, kurumsal olarak BCTR Çalışma Gruplarına katılmak, hazırlanan raporlara katkı sağlamak isterseniz üyelerimiz sayfasından detaylı bilgi alabilirsiniz.
