Blockchain teknolojisinin Türkiye’de yaygınlaşması, faydalarının araştırılması ve kullanımının artırılması amacıyla 2018 Haziran’ında Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) liderliğinde kurulan Blockchain Türkiye Platformu (BCTR) çatısı altında dört ana çalışma grubu yer alıyor. Finans, Bankacılık ve Sigortacılık Çalışma Grubu tarafından hazırlanan “Dijital Kimlik”, Üretim, Lojistik ve Ulaşım Çalışma Grubu tarafından hazırlanan “Tedarikçi Tanıma Platformu”, Hukuk, Düzenlemeler ve Kamu İlişkileri Grubu tarafından hazırlanan “Dünyada Blokzinciri Regülasyonları ve Uygulama Örnekleri Karşılaştırma” raporları yayımlanarak kamuoyu ile paylaşıldı.
İnsanlık tarihinin önemli dönüm noktalarından birisini teşkil etme gücüne sahip Blockchain teknolojisinin, Türkiye’de yaygınlaşması, faydalarının araştırılması ve kullanımının artırılması için Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) himayesinde kurulan ve 8 Haziran 2018 tarihinde duyurusu gerçekleşen ve 5 Ekim 2018’de ilk toplantısını yapan Blockchain Türkiye Platformu (BCTR), henüz kuruluşunun ilk yılını tamamlamadan 37’si Platin ve 25’i Altın olmak üzere, 15 farklı sektörden 62 üyeye ulaştı. Ayrıca platform, içlerinde T.C. Ticaret Bakanlığı, TÜBİTAK-BİLGEM, TÜBİSAD, MÜSİAD gibi kurumların ve çeşitli üniversitelerin de dâhil olduğu 10 iş birliği anlaşması ile arzu edilen kamu-özel sektör-sivil toplum birlikteliği için arayüz olma görevini de üstlendi.
Blockchain Türkiye Platformu çatısı altında, üyeleri ve iş birliği yaptığı kurumların katılımı ile oluşturulan, dört ana çalışma grubu yapılandırıldı. Bu gruplar; “Bankacılık, Finans ve Sigortacılık”, “Hukuk, Düzenlemeler ve Kamu İlişkileri”, “Üretim, Lojistik ve Ulaşım” ve “Teknoloji, Eğitim ve Etkinlikler” olarak belirlendi.
Her bir çalışma grubu blockchain konusunda en çok merak edilen, gündemde olan ve günümüzün ihtiyaçlarına cevap veren çeşitli alt başlıklarda özel raporlar üretmek için ortak bir şekilde, yoğun bir çalışma sürecini geride bıraktı.
Türkçe ve İngilizce, çift dilde hazırlanan raporlar Blockchain Türkiye Platformu www.bctr.org internet sitesi altında yer alan “Çalışma Grupları” bölümüne girilerek ücretsiz olarak indirilebilir.
Bundan sonraki süreçte de oluşturduğu ekosistemin katkıları ile Türkiye’ye fayda sağlamak üzere eğitim ve etkinlikler düzenleyerek, yeni bilgilendirici yayımlar ve içerikler oluşturarak, bilim, sanayi ve teknoloji akademileri, düşünce kuruluşları, üniversiteler, diğer ülke ve birliklerin blockchain platformları ve konsorsiyumlarıyla önemli iş birliklerine imza atarak çalışmalarına devam edecek.
Bankacılık, Finans ve Sigortacılık Çalışma Grubu: Dijital Kimlik Raporu
İnsanlar doğdukları andan itibaren kendilerini tekil olarak tanımlayacak kimlik bilgilerine sahip olurlar ve bu bilgilere zaman içerisinde yenilerini eklerler hatta farklı yerlere kayıt oluşturdukları sırada kendileri için farklı kimlikler yaratırlar. Eski zamanlarda kişilerin kendilerini ispat etmesi görünümleri ve tanıdıkları vasıtasıyla mümkün olurken ulus devlet yapılarının ve uluslararası sınırların oluşması ile daha resmi araçlara ihtiyaç duyulmuş ve nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport, fatura vb fiziksel dokümanlar ile kim olduklarını ispatlamaya başlamışlardır.
Özellikle son yıllarda kişilerin çok fazla yerde kendilerini tanımlamaları ihtiyacı doğmaya başlamıştır. Bu durum da beraberinde fiziksel doküman paylaşmanın zorluğu ve zaman kaybı, gerekenden fazla bilgi paylaşımı, paylaşılan bilgilerin akıbetinin bilinmemesi, bilgileri açık (sesli ya da yazılı) paylaşmaktan doğan güvenlik zaafiyeti gibi zorlukları beraberinde getirmektedir.
Günümüz dünyasında dijitalleşmenin getirdiği imkanlardan azami fayda sağlamak için “dijital kimlik” kavramı ortaya çıkmış olup kişilerin kendi kimlik bilgilerini dijital ortamda farklı kurumlar ile paylaşabilmesi bu sayede kayıt, başvuru gibi süreçlerin tamamını dijital gerçekleştirebilmesi mümkün hale gelmiştir. Hatta bu süreçlerde kişilerin kendi verilerini kaynağını değiştirmeden kendisini kanıtlama amaçlı paylaşması sağlanabilmektedir.
BCTR “Bankacılık, Finans ve Sigortacılık” Çalışma Grubu tarafından hazırlanan raporda dijital kimliğin neden önemli olduğu ve örnek kullanım senaryolarından yola çıkılarak ekosistem paydaşları belirlenmiştir. Rapor dijital kimliğin hemen tüm sektörlerde kullanım alanı bulunup kamu ve özel paydaşların bir araya gelmesi ile daha büyük etki yaratmasının mümkün hale geldiğini vurgulamakta ve bu süreç içinde blockchain teknolojisinin rolünü, faydasını ve dezavantajlarını etraflıca ele almaktadır.
Üretim, Lojistik ve Ulaşım Çalışma Grubu: Tedarikçi Tanıma Platformu Raporu
Verimli bir tedarik zinciri yönetimi, şirketlerin daha iyi hizmetler sunarken maliyetlerini düşürmelerine ve müşteri memnuniyetini arttırmalarına yardımcı olmaktadır. Tedarik zincirinde maliyetleri düşürmenin ve daha iyi hizmet vermenin anahtarı başarılı bir taşımacılık, depolama, envanter yönetimi ve aksaklık yaşatmadan anlaşılan koşullara göre gerçekleştirilen ödemelerdir. Ancak bunları başarmak her zaman göründüğü kadar kolay değildir. Tedarik zinciri uzmanları ve yöneticileri tedarik zinciri süreçleri boyunca yoğun bilgi akışına ihtiyaç duymakta ve farklı engellerle karşı karşıya kalmaktadır.
BCTR “Üretim, Lojistik ve Ulaşım” Çalışma Grubu tarafından hazırlanan rapor, bahsedilen problemleri çözmek adına blockchain tabanlı bir Tedarikçi Tanıma Platformu çözümü ortaya koymuştur. Bu çözüm teknik gereksinimlerden ziyade farklı tarafların içinde bulunduğu bir uzlaşma modeli oluşturmayı analiz etmekte ve bu model içinde uygulanması gereken süreçleri ele almaktadır.
Hukuk, Düzenlemeler ve Kamu İlişkileri Çalışma Grubu: Dünyada Blokzinciri Regülasyonları ve Uygulama Örnekleri
Blockchain Türkiye Platformu (BCTR) tarafından karşılaştırmalı olarak hazırlanan rapor ile blokzinciri teknolojisine yönelik dünya çapındaki regülasyon çalışmalarını okuyucuların dikkatine sunmaktadır. Çalışma kapsamında, dünyada hâlihazırda hazırlık aşamasında olan ve tamamlanmış mevzuat çalışmaları, günümüzde karşımıza çıkan uygulama alanları ile birlikte ana hatlarıyla ele alınmıştır. En nihayetinde de BCTR olarak blokzinciri teknolojisine ilişkin regülasyon ihtiyacı ve benimsenmesi gereken politikalara dair görüşlerimiz okuyucularımızın dikkatine sunulmuştur. Bu raporun hazırlanma sürecinde, Türkiye Bilişim Vakfı ve rapora katkılarını sunmuş olan üyeler tarafından, Türkçe ve yabancı birçok kaynaktan yararlanılarak; en güncel gelişmelerin ortaya konulması hedeflenmiştir.
Dünya çapındaki blokzincirine yönelik hukuki gelişmeler incelendiğinde ülkelerin bu aşamada önünde iki seçenek bulunduğu söylenebilir. Bunlardan ilki; blokzinciri teknolojisini doğrudan mevcut mevzuat altında düzenlemeye tabi tutmak veyahut bu teknolojiye yeni bir düzenleme çerçevesi getirmektir. İkincisi ise doğrudan bir regülasyon çalışmasında bulunmadan sektörde oyuncuların blokzinciri teknolojisine ve uygulamalarına ilişkin tepkilerini gözlemleyerek nasıl bir regülasyon ihtiyacı olduğunu ortaya koymaktır. Her iki yaklaşım da olumlu ve olumsuz yanlarıyla eleştirilere tabi tutulsa da başta Türkiye olmak üzere ülkelerin bu yeni teknolojiye kayıtsız kalması mümkün değildir.
Blockchain Türkiye Platformu Hakkında
Blockchain Türkiye Platformu, Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) liderliğinde ticari kaygılardan uzak bir çizgide ve bağımsız bir yapıda kurulmuştur. Blockchain Türkiye Platformu vizyonunu; “Adem-i merkeziyetçi sisteme bölgesinde liderlik eden bir Türkiye yaratmak” ve misyonunu “Türkiye’de sürdürülebilir blockchain ekosistemi oluşturarak, bu teknoloji ile yeni dönem iş yapış biçimlerinin önündeki zorlukların giderilmesine yönelik bir paylaşım platformu oluşturmak” şeklinde belirlemiştir.
Türkiye Bilişim Vakfı Hakkında
Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) Nisan 1995’te kurulmuştur. Kurucusu ve şu anki Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Eczacıbaşı’dır. 127 Kurum ve 240 gerçek kişi olmak üzere toplam 367 üyesi ile birlikte ana amacı; Türkiye’nin bilgi toplumuna dönüşebilmesi için bilgi ve teknoloji temelli altyapının oluşturulabilmesine katkıda bulunmak, teknolojinin getirdiği yeni iş ve yaşam modellerini takip ederek dünya ile rekabet eden gelişmiş bir Türkiye için uğraş vermektir.
TBV; Bilgi, İletişim ve telekom sektörünün ekonomideki payının arttırılması için, bilimsel araştırma ve geliştirme etkinliklerinde bulunmak, ekonomik ve sosyal çalışmalar yapmak, projeler üretmek ve uygulamalarını sağlamak için “Bilgi Toplumu-Eğitim-Oyun-Dijital dönüşüm-Akıllı şehirler – Avrupa Birliği dijital gündemi-Kamu da regülasyon-Sivil Toplum iş birlikleri ve benzeri gibi pek çok önemli alanda çalışmalarına ara vermeksizin devam etmektedir.
