Ticari drone taşımacılığı ciddi bir iş haline geliyor ancak yine de veri paylaşımı ve güvenliğiyle ilgili teknik zorluklarla karşı karşıya. ABD Ulaştırma Bakanlığı (DOT) tarafından yayınlanan rapora göre ise blokzinciri bu konuda yardımcı olabilir.
Dünyanın dört bir yanındaki şirketler ve hükümetler, ilaç gibi temel ürünleri ulaştırmak için insansız hava aracı sistemlerini (UAS) kullanıyor. Örneğin geçtiğimiz yıl Gana, ülkeye yayılmış 2000 sağlık tesisine günde 600’e kadar isteğe başlı uçuş gerçekleştirebilen dünyanın en büyük tıbbi drone teslimat hizmetini başlatmıştı.
DOT web sitesinde rapor “blokzinciri konseptlerinin uygulanmasından faydalanabilecek insansız uçak sistemlerini uçuş operasyonlarının üst düzey çalışması” olarak tanımlanıyor. Ulusal Ulaşım Sistemleri Merkezi’nden mühendis Seamus McGovern’ın öncülüğünde kaleme alınan DOT raporunda artan drone teslimatı operasyonlarının güven sağlaması açısından blokzinciri teknolojisiyle yollarının kesişebileceğini belirtiliyor.
Örneğin, “blokzinciri tabanlı bir kara kutu”, araştırmacıların bir drone’un çökmeden veya başarısız olmadan hemen önce ne yaptığını anlamalarına yardımcı olacak veriler sağlayabilir. Raporda, IBM’in hava trafik kontrolörlerinin her bir drone’un uçuş yolunu kaydetmesine ve hatta drone’un sınırlı bir uçuş bölgesine kayması durumunda gerçek zamanlı olarak yanıt vermesine yardımcı olmak için blokzinciri kullanacak bir sistem adına patent aldığı da belirtiliyor
Drone teslimatı özellikle tıbbi malzemeler için düşünülen bir konu. 2019 yılında bir drone Maryland Universitesin’den başarıyla bir böbrek taşımıştı. Böbre Baltimore şehri üzerinden 10 dakika içinde uçarken bu teslimat arabayla yapılmak istense 15-20 dakika sürecekti.
DOT’a göre bir teslimat sistemine blokzinciri teknolojisini eklemek teorik olarak ilgili tüm tarafların (hava trafik kontrolörleri, drone operatörü, organı temin eden ve teslim alan hastane) paylaşılan önemli bir veri kümesini izlemesine olanak tanıyacak. Taraflar drone’nun konumunu, hedef rotasını, yakıt durumunu, organın kendisi ve kabı hakkında temel bilgileri takip edebilen kayıtlara farklı seviyelerde erişebilecekler. Bu da güveni artıracak, bazı prosedürleri ortadan kaldırarak zaman kaybını önleyecek.
DOT’un raporunun tamamına buradan erişebilirsiniz.
