Seçimleri tartışmalarla dolu olan ve Avrupa Birliği tarafından tanınmayan Başkan Alexander Lukashenko liderliğindeki Belarus hükümeti geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada tüm yabancı gazetecilerin basın akreditasyonunu iptal ettiğini duyurdu. Belarus basını bu tür sansürlere karşı mücadele için merkeziyetsiz teknolojileri araştırıyor.
8 Ağustos 2020’de gerçekleşen seçimlerden sonra halkın ayaklanmasıyla birlikte Belarus hükümeti interneti kısıtlamış ve birçok yerel haber sitesine erişimi engellemişti. Hal böyle olunca ülkedeki medya kuruluşlarları sansürle mücadele etmek için çözümler arıyor. Bu çözümlerden birisi de dağıtık defter teknolojisi.
Belarus merkezli bazı haber kuruluşları, yayınlarını sansüre karşı daha dirençli hale getirmek için temelde torrent sistemiyle aynı prensipte çalışan, California merkezli Clostra’nın merkezi olmayan bir dosya paylaşım hizmeti NewNode‘u kullanmaya başladı. Bu çözümler birlikte kullanıcılar içerikleri kendi cihazlarında depoladıkları için bunları başkalarıyla eşler arası olarak paylaşabilecek.
Sansürle mücadele konusunda merkeziyetsiz teknolojilerin kullanımı konusu sadece Belarus’un değil, tüm dünyanın gündemi olabilir. Dünyanın dört bir yanında hükümetler internet içeriklerini engelleme konusunda daha yetenekli hale gelirken yerel aktivistler ve medya da sansüre karşı yeni mücadele biçimleri arıyor.
NewNode platformunun temel prensibi şu: Bir kullanıcı bir web sitesine erişemezse, ancak bir başkası erişebilirse, torrent istemcilerinin yaptığı gibi birbirlerine bağlanabilir ve mevcut verileri değiş tokuş edebilir. Ancak internetin tamamen kapalı olması ya da tüm mobil ağın kapalı olması durumunda bu sistem yardımcı olamaz ki bu da Belarus gibi bir ülke için pek mümkün görünmüyor.
Clostra CEO’su Stanislav Shalunov’un konuya yönelik açıklaması şu şekilde: “Cihazlar birbirine otomatik olarak bağlanacak, bir ağ oluşturacak ve mevcut internet erişim araçlarını kullanarak birbirlerinin içerik almasına yardımcı olmak için kullanılacak.”
Henüz emekleme aşamasında olan şirket dünya çapındaki kullanıcı sayısını açıklamıyor. Ancak seçimlerden bu yana Belarus’ta 800.000’den fazla yeni kullanıcının platforma katıldığı belirtiliyor. Seçimden önce Clostra, Belarus’ta yalnızca 10 NewNode kullanıcısı olduğunu söylüyor. Shalunov, Belarus’un NewNode için en büyük kullanıcı tabanı olduğunu belirtti.
