Resim: Montague Dawson, Land Ho, Clippership North America,
Tarihte nadir görülen bir ‘altına hücum’ hareketi ile değeri katlanarak artan kripto para piyasalarında artık ayakları yere basan adımlar ve açıklamalar gelmeye başladı.
Takvimler 2 Ocak 2017 tarihini gösterirken, yeni bir yılın ilk günlerinden, kripto para piyasalarında Bitcoin piyasa değeri yaklaşık 985 dolar civarındaydı. Aynı yılın 16 Aralık günü bu değer 19.300 doların üstüne çıkmayı başardı. Sayısı binleri aşan pek çok altcoin için de durum çok farklı değildi. Ancak aradan geçen zaman diliminde tüm kripto para piyasaları hızla değer kaybetti. Toplam piyasa büyüklüğü 750 milyar dolar hacimden, bir yıldan kısa bir sürede, 200 milyar doların altına düştü.
Geçtiğimiz hafta kripto para camiasının öncü ve en önemli simalarından sayılan Cameron ve Tyler Winklevoss kardeşlerden ilginç bir açıklama geldi. Yasal düzenlemelere uyumlu ve değeri sabitlenmiş kendi kripto varlıklarını (regulated stablecoin) piyasaya süreceklerini açıkladılar. Ethereum tabanlı ERC20 standardına uygun olarak yapılandırılan bu stablecoin’in adı “Gemini dollar” olarak belirlenmiş. İsim seçimi gayet yerinde olmuş zira Gemini Latince’de ikiz anlamına geliyor ve henüz bilmeyenlerin hemen tahmin edebileceği gibi Winklevoss kardeşler de ikiz.
Winklevoss kardeşlerin Gemini dollar için verdikleri önemli bir söz var; her bir coin gerçek dolar karşılığı bankada saklanarak üretilecek ve bu karşılıkların varlığı bağımsız bir denetim firması tarafından her ay düzenli şekilde kontrol edilecek. Üstelik Gemini dollar şimdiden New York Eyaleti Finansal Hizmetler İdaresi tarafından onaylanmış durumda. Bunun anlamı şu; Ethereum platformu üzerinde, her biri gerçek bir dolar ile eşlenmiş Gemini dollar için gerçekleşen tüm işlemler ABD’nin ilgili federal kanunlarına uyumlu şekilde gerçekleşecek. Gemini dollar işlemleri kara para aklama (AML), terörizm finansmanı (CTF) gibi kullanımlara karşı denetim altında tutulacak ve aynı zamanda Gemini dollar sahipleri geleneksel müşterini tanı (KYC) süreçlerine uygun şekilde kayıt altına alınacak.
Bu noktada sormamız gereken soru şu; Gemini dollar’ın bankadaki dolardan farkı ne olacak? İkizlerden Cameron, Medium yazısında Gemini dollar’ın bugüne kadar kripto varlıklar dünyasındaki en büyük eksiği “güvenilir ve düzenlemelere uyumlu” bir kripto varlık boşluğunu dolduracağını belirtiyor. Gemini dollar değeri gerçek dolar ile eşdeğer olacağı için kripto paralar dünyasındaki kırılganlıklar ve yüksek risklere karşı da korunmuş olacak.
Küresel para transferi arenasında Paypal’in 20 yıldır yüksek komisyon oranlarına karşı hızlı, Transferwise’ın ise düşük komisyonlara rağmen uzun sürede sağladığı bir FinTech hizmetini Gemini dollar başarılı bir şekilde yeni bir seviyeye taşıyabilir. Karşımızda yenilikçi bir FinTech girişimi, hatta ikizlerin popülerliği ve ellerindeki sermaye açısından inisiyatifi, var diyebiliriz.
Kripto varlıkların en çok tartışılan unsurlarından birisi şüphesiz ki geleneksel finans ve bankacılık sektörünün vazgeçilmez bir parçası olan KYC gereksinimlerine ters düşen anonim yapısı. Winklevoss kardeşlerin, kripto paraları dahil olmak üzere ellerindeki varlıkların tamamını ABD’de vergilendirmesi ağır bir yükümlülük aksi takdirde uzun süre hapis cezası almaları kaçınılmaz. Öte yandan özel erişim anahtarını (private key) kâğıtta sakladıkları bir cüzdanları varsa, hiç beyan etmedikleri kripto varlıkların kardeşler ile ilişkilendirilmesi de bir o kadar zor hatta imkânsız. Gemini dollar ile doğrudan bir bağlantı kurmak güç gibi görünse de bu durumu bir soru işareti olarak köşeye şimdiden yazmak lazım.
Şimdi bakış açımızı Gemini dollar’ın duyurulduğu hafta gerçekleşen başka bir açıklamaya çevirelim. Ethereum platformunun yaratıcısı Vitalik Buterin, Bloomberg’e verdiği bir röportajında kripto varlıklar dünyasında geçmiş yıllarda gördüğümüzü benzer bir büyüme alanı kalmadığına dair görüşlerini şu sözlerle ifade etti: “bu alanda tekrar 1000 kat büyümenin gerçekleşeceği bir fırsat kalmadı.” Buterin daha sonra bu sözlerine, Twitter hesabında attığı bir tweet ile açıklama getirdi; “Daha net olmam gerekiyor. ‘Kripto ekosisteminde büyüme için alan yok’ demedim, sadece artık 1000 katlık fiyat artışlarına yer yok dedim.”
Teknoloji çağının neon ilahları, yalancı bir cennet vaadi ile fanilerin ümitlerine gem vurmuş olabilirler. Bu ne ilk ne de son yanılgı olacak. Ancak kesin olan bir şey varsa kripto paralara hücum döneminde artık deniz tükendi, kara göründü. Bu kötü bir haber değil, zira denizin tükenip karanın göründüğü bu alan bize yeni ve hiç keşfedilmemiş bir dünya vadediyor. Bu dünya, Gemini dollar gibi haberleri daha çok duyacağımız anlamına geliyor. Öte yandan doğa ile barışık yaşayan Kızılderililerin, beyaz adamın ateşli borusuna karşı çaresiz kalışının aksine, bu yeni dünyada herkes için fırsatlar eşit ve Faruk Eczacıbaşı’nın kitabına verdiği isim gibi oyun “Daha Yeni Başlıyor”.
10.09.2018 – Ahmet Usta
