Blockchain için kullanılan tanımlardan biri “dünyayı değiştiren” bir araç olacağı yönünde. Değişim evreninde elbette bilimsel makale dünyası da bulunuyor.
Bilimsel makaleler kuşkusuz son derece değerli bilgiler içeriyor. Ancak bu makalelere erişim için yüksek bütçeler gerekmesi akademisyenleri zorlayabiliyor. Yeni geliştirilen bazı çözümler Blokchain’i akademisyenler lehine bir araç haline getirebilir.
Forbes’ta yayınlanan Kitty Knowles imzalı “Blockchain For Scientists Takes On Elsevier, The Business The Internet Couldn’t Kill” başlıklı bir makale Blockchain ve akademik dünyanın nasıl bir araya gelebileceğini gösteren örnekler içeriyor.
Bilimsel dergilerin en büyük yayıncısı Elsevier örneğinden yola çıkılan makalede, bu şirketin yüzde 40 gibi bir kâr marjıyla çalıştığı ve 900 milyon pound’luk bir büyüklüğe ulaştığına dikkat çekiliyor. Elsevier dışında Springer, Wiley-Blackwell, Taylor & Francis ve Sage’nin sektördeki hakim şirketler olduğuna değinilirken, 2017 sonunda 200 Alman üniversitesini temsil eden bir akademisyen grubunun Elsevier’i protesto eden tutumlarına vurgu yapılıyor.
Blockchain sektörü nasıl etkileyecek?
Iris.AI: Londra Tech Week’in bir parçası olan CogX AI festivalinde konuşan Iris.AI’nin kurucu ortağı ve CEO’su Norveçli Anita Schjøll Brede, Blockchain bazlı çözümlerin bir kurtarıcı olabileceğini belirtiyor. Forbes’a konuşan Brede, daha önce kolayca bulunabilecek nitelikteki bir araştırmanın bulunabilmesi için 9 ay harcamak zorunda kaldığını ifade ediyor. Iris.AI’nin sitesinde ziyaretçileri karşılayan ifade bu sorunu çözme yolundaki gelişimi gösteriyor:
“Problemleri çözmek için araştırma belgelerinin tam bir listesini yüzde 90 daha hızlı bir şekilde hazırlayın.”
Bu sorunu gidermek amacıyla 2015 yılında Iris.AI’yi başlattıklarını kaydeden Brede, sundukları çözümün Danimarka Leo Pharma’dan Helsinki Üniversitesi’ne kadar herkes tarafından kullanılan, bir yarı otomatik bilimsel inceleme aracı olduğunu ifade ediyor. Brede, son olarak 2 milyon Euro tutarında bir fon sağladıklarını belirtiyor ve bilim insanlarına yönelik bir Blockchain platformu inşa ettiklerini belirtiyor.
Project Aiur: Blockchain, bilimsel makaleler, akademisyenler ve oyunlaştırma (gamification). Bu dört unsuru bir araya getiren Project Aiur, Iris.AI girişimi olarak hazırlanmış yeni bir proje. Amaç, emsal tarama sürecini yapay zeka ile kısmen de olsa otomatize etmek ve buna uygun çevrimiçi ekonomiyi oluşturmak.
Project Aiur’un yapısı, insanlara farklı kanallar üzerinden destek sunabilme olanağı tanıyor. Faydalı araştırma araçları oluşturabilme ve kendi çalışmalarını platforma aktarabilme şansı elde eden kişiler, makalelerini sistem üzerinde kayıtlı diğer tüm bilimsel araştırmalarla karşılaştırabilme fırsatı buluyor. Makalenin yazıldığı an itibariyle 130 milyondan fazla çalışma sistemde yer alıyor.
Projenin bir diğer çarpıcı unsuru ise araştırmacılara “Aiur token” kazanabilme olanağı vermesi. Akademisyenler çeşitli araştırma araçları oluşturarak, emsal tarama yaparak, kendi çalışmalarını platforma aktararak ve süreci otomatik hale getirmek için yapay zeka yoluyla platformu eğiterek bu token’ları kazanabiliyor.
Kazanılan token’lar yine araştırmalarda kullanılabiliyor. Sistem token’ların belirli kişi ve gruplarda toplanmaması için de bir önleme sahip. Hiç kimsenin yüzde 2’den fazla token tutmasına izin verilmeyen sistemde Iris.AI ekibinin ilk etapta token’ların yüzde 50’sini tutacağı, ancak önümüzdeki 18 aylık dönemde dağıtacakları da belirtiliyor.
Project Aiur’dan potansiyel olarak faydalanacak kesim yalnızca akademik dünya temsilcileri değil. Brede, Norveç Eğitim Bakanlığı’nın bir birimi olan Unit üzerinden araştırmalara nasıl fon sağlanabileceğine dair iletişimde bulunduklarını kaydediyor. Geliştirilecek araçlar girişim sermayesi fonları, patent uzmanları hatta hedge fonlar için de kullanılabilir hale getirilebilecek.
