Dünya Ticaret Örgütü tarafından düzenlenen bir etkinlik, Blockchain’in özellikle uluslararası ticaretteki yerine odaklanan kapsamlı bir raporla sonuçlandı.
Blockchain için yayınlanan haber ve bu teknolojiyle hazırlanan projelere bakıldığında sektörel gelişimi destekleyen yanı ağır basıyor. Özellikle enerji ve lojistik sektörleri ile tüm sektörlerin tedarik zincirindeki iyileştirmelere odaklanılan bu teknolojinin çok da dile getirilmeyen bir yanı daha var: Uluslararası ticaret…
Bundan yola çıkarak ciddi bir çalışma yürüten Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ – WTO), 27 Kasım 2018 tarihinde özel bir etkinliğe imza attı. Bir workshop olarak tanımlanan etkinlikte Blockchain’in getirileri uluslararası ticaret ekseninde ele alınırken, DTÖ’nün yapması gerekenler de masaya yatırıldı.
Oturumlarda ayrıca 163 sayfalık, kapsamlı bir rapor da tanıtıldı. “Blockchain Uluslararası Ticareti Dönüştürebilir mi?” başlığını taşıyan raporda öne çıkan konulardan biri Blockchain ile global ticaret hacmine 1 trilyon dolar eklenecek öngörüsü.
1 trilyon dolarlık katkı
Blockchain ve özellikle dağıtık defter teknolojisini uluslararası ticaret için “bulunmaz bir nimet” olarak tanımlayan kurum, öncelikli etkilerin gümrükleme, lojistik, ticaret finansmanı ve ulaşım gibi sektörlerde olmasını bekliyor. DTÖ, 2030’a kadar olan dönemde Blockchain’in şeffaflığı artırma, süreç otomasyonunu basitleştirme, bazı yaygın ticari engelleri ortadan kaldırma potansiyeli olduğuna dikkat çekerken; Blockchain ile çeşitli engellerin kaldırılması ile 2030’a kadar 1 trilyon dolarlık yeni ticaret hacmi oluşabileceğinin altını çiziyor.
Fikri mülkiyet ve patent sisteminde kolaylık
Raporda öne çıkan bir başka konu ise fikri mülkiyet ve patentler. Blockchain’in burada da önemli bir rol üstlenebileceğine vurgu yapılırken bu durum, “akıllı fikri mülkiyet hakları” başlığı altında veriliyor. Yine patent kontrolü, fikri hakların kolayca takip edilip lisanslanabilmesi gibi işlemlerin de kolaylaştığı belirtiliyor.
Ticareti kolaylaştırma anlaşmaları daha etkili olabilir
Dünya Ticaret Örgütü’nün raporda ayrı bir parantez açtığı konulardan biri de uluslararası anlaşmalar. Bu kapsamda TFA olarak bilinen “ticareti kolaylaştırma anlaşmalarının” rolüne dikkat çeken DTÖ, Blockchain’in gümrük prosedürlerini kolaylaştırma hedefini gerçekleştirmede yardımcı olacağını düşünüyor. Raporda, 2015’teki bir DTÖ araştırmasına göre ticareti kolaylaştırma anlaşmalarının tam olarak uygulanması durumunda tüm mal ihracatı için ortalama ticaret maliyetindeki düşüşün yüzde 14,3; tarımsal ürünler içinse yüzde 10,4’lük bir düşüş sağlayabileceği ifade ediliyor.
Tüm tablo toz pembe değil
Bu iyimser öngörülerin yanında tüm raporun toz pembe bir tablo çizmediğini de eklemek gerekiyor. Blockchain temelli uygulamaların henüz emekleme döneminde olduğu belirtilirken, ölçeklenebilme, enerji talebi, veri standardizasyonu ve güvenlik odaklı çeşitli sorunların henüz aşılamadığı kaydediliyor. Mevcut engeller arasında belirtilen bir diğer konu ise yasal statü. Blockchain bazlı işlemlerin henüz yasal olarak doğrulanma noktasında eksiklikler bulunması, geçilmesi gereken bir başka engel olarak tanımlanıyor.
Dünya Ticaret Örgütü’nün hazırladığı raporu buradan indirebilir; düzenlenen etkinlikteki konuşma ve görüşmelerin ses kayıtlarına ise bu linkten ulaşabilirsiniz.
