Avrupa Birliği Blockchain Gözlemevi ve Forumu (The European Union Blockchain Observatory and Forum) tarafından yayınlanan yeni rapor blockchain teknolojisi için en önemli kabul edilen konulardan birisine odaklanıyor: Dijital Kimlik.
Dijital Kimlik blockchain ekosistemi içindeki en önemli konu başlıklarından birisini teşkil ediyor. Bu konu ile alakalı pek çok rapor yayınlanıyor. Blockchain Türkiye Platformu (BCTR) da Çalışma Grupları altında gerçekleştirilen faaliyetler çerçevesinde Nisan ayında farklı raporlar yayınlamıştı. BCTR Finans, Bankacılık ve Sigortacılık Çalışma Grubu tarafından hazırlanan Dijital Kimlik raporu kamuoyu ile paylaşılmıştı.
Benzer bir rapor bu sefer Avrupa Birliği Blockchain Gözlemevi ve Forumu‘ndan geldi. Blockchain and Digital Identity (Blockchain ve Dijital Kimlik) adını taşıyan rapor kimlik yapısının tanımı üzerinden, modern toplumun temel bileşenlerinden birisini teşkil eden bu yapının blockchain teknolojisi ile kullanıldığı takdirde önemli faydalar sağlayabileceğine dikkat çekmeye odaklanıyor.
Raporu yönetici özetinde ise şu ifadelere yer veriliyor;
Sağlıklı işleyen bir toplum ve ekonomide kimlikten daha merkezi bir şey yoktur. Birbirimizi ve sahip olduklarımızı tanımlamanın bir yolu olmadan, büyük uluslar kuramaz ya da küresel pazarlar yaratamazdık. Ne yazık ki, dijital kimlikle alakalı ciddi sorunlar var. Tarihsel ve diğer nedenlerden ötürü, günümüzde dijital kimlik deneyimi, birkaç standart uygulama ile sınırlı kalırken neredeyse günlük saldırı ve veri ihlali raporlarının bize hatırlattığı gibi güvensizdir.
Pek çoğumuz mevcut dijital kimlik çerçevesinin “merkezileştirilmiş” doğasındaki sorunu görüyor. Burada merkezileşmek, dijital kimlikler için tek bir merkezi kaynak olduğu anlamına gelmez, bunun yerine dijital kimliklerin neredeyse her zaman bazı üçüncü taraf otoriteler (genellikle özel bir şirket) tarafından kendi amaçları için sağlandığı anlamına gelir. Kimlik bilgisi bu varlığın içinde “merkezileştirilir”.
Akıllı telefonların artan karmaşıklığı, kriptografideki gelişmeler ve blockchainin ortaya çıkışı gibi teknolojik gelişmelerin bir kombinasyonu sayesinde, ademi merkeziyetçi kimlik kavramına dayanan yeni bir kimlik çerçevesi inşa etmek mümkün. Bu kavramların ne olduğunu ve Avrupa bağlamında nasıl çalışabileceklerini açıklamak, bu raporda ele aldığımız konudur.
Merkezi olmayan kimlik için blockchain gerekmese de, yerelleştirilmiş kimlik çerçevesinin farklı yönleri için güçlü bir çözüm olabilir. Bu, ademi merkezi kimliklerin oluşturulmasını ve kayıt altına alınmasını, noter tasdikli kimlik bilgilerini, erişim kontrolü ve veri kullanım izni için merkezi olmayan bir altyapı sağlamayı ve örneğin otomatik ödemeleri tetiklemek için potansiyel olarak akıllı sözleşmelere bağlanma bilgilerini içerir. Bunun nasıl işe yarayabileceğini göstermek için, bir dizi “senaryoyu” sunuyoruz, bunun yanında, dijital kimliklerde blockchain’in nasıl kullanılabileceğine dair bir örnek çalışma sunuyoruz.
Daha sonra dijital kimlik ile ilgili olarak Avrupa düzenleyici manzarasına bir göz atıyoruz. Belki de AB’de kimlikle ilgili en önemli düzenleme elektronik Kimlik Doğrulama, Kimlik Doğrulama ve Güven Hizmetleri düzenlemesidir (eIDAS). Bu düzenlemenin, her şeyden önce devlet tarafından verilen kimlik bilgileriyle ilgili olduğu gibi, ademi merkeziyetçi kimlik çerçevesi üzerinde derin bir etkisi olacak ve bu yüzden ona daha yakından bakacağız.
Araştırmamız, politika yapıcıların Avrupa’daki merkezi olmayan kimlik ortamını güçlendirmek için neler yapabileceği konusundaki bazı düşüncelerle sona ermektedir.
Avrupa Birliği Blockchain Gözlemevi ve Forumu tarafından yayınlanan Blockchain ve Dijital Kimlik raporunu buradan indirebilirsiniz.
