İlk günlerinin aksine, blokzinciri teknolojisinin yapabildikleri sadece parasal işlemlerle sınırlı değil. Verimliliği, düşük maliyetleri ve şeffaflığı sayesinde blokzinciri, daha önce mümkün olmayan çözümleri mümkün kıldı.
Blokzinciri odaklı projeler, kuruluşlar ve platformlardaki artış 2013’te başladı ve o zamandan beri hızla büyüdü. Her ay birçok yenilikçi proje ortaya çıkıyor ve muhtemelen daha pek çoğu şu anda pusuda bekliyor.
Blokzincirinin sosyal etkisi çok büyük ve hayatın en temel gerekliliği olan sağlık hizmetleri de bu teknolojiden yararlanıyor.
Sağlık Sektöründe Blokzinciri Teknolojisi
Sağlık sektöründeki blokzinciri teknolojisinin kapsamı oldukça geniş. Bu sektördeki blokzinciri girişimleri diğer sektörlerden daha geç başladı, ancak 2016 ve 2017’de önemli ölçüde büyüdü.
COVID-19 sırasında, pandemiye karşı savaşmaya yardımcı olacak birçok blokzinciri çözümü ortaya çıktı. Örnek verecek olursak, Kanada merkezli bir blokzinciri şirketi olan VitalHub, DOCit adlı blokzinciri tabanlı bir COVID-19 elektronik tarama aracı kullandı. Bunun yanı sıra yine COVID-19 ile mücadele için birçok sertifika doğrulama ve tedarik zinciri izleme çözümü duyurulmuştu.
Stanford Graduate School of Business tarafından yayınlanan “Blockchain for Social Impact: Moving the hype” başlıklı bir araştırma, sağlık sektörünün 2016 yılından bu yana diğer tüm sektörlerden daha fazla girişim çektiğini ortaya koyuyor. 2016 ve 2017’de başlatılan tüm girişimlerin “%25’i sağlığa odaklandı, bu da bir sonraki önde gelen sektör olan finansal katılımın (%13) neredeyse iki katı.”
Tüm bu rakamlar ve gelişmeler umut verici. Peki blokzinciri teknolojisinin sağlık sektöründeki uygulamaları neler?
Elektronik Sağlık Kayıtları
Hastaların sağlık kayıtlarının tutulması sağlık sektöründeki en büyük zorluklardan biri. Üçüncü taraf bilgi alışverişleri mevcut olsa da, her sistem özel veri standartları ve süreçlerine sahip olduğundan, bunların birlikte çalışması maliyetli ve zor olabiliyor. Birçok elektronik sağlık sistemi var ve her biri diğer sistemlerden farklı veriler içeriyor. Bu, hasta verilerinin birçok farklı sisteme dağıldığı anlamına geliyor ve bu da doktorların, bir hastanın tam tıbbi geçmişine erişmesini zorlaştırır.
Tüm tıbbi kayıtların bütünlüğünü sağlamak için bir blokzinciri ağı kullanılabilir. Bir hastanın verileri blokzincirine aktarıldıktan sonra sonsuza kadar orada kalabilir. Bu şekilde doktorlar ve sağlık personeli doğrulanmış bilgiye, o hastanın sağlık kaydına ve önceki tedavi verilerine kolayca erişebilir.
New Jersey merkezli tıbbi faturalama ve sağlık odaklı BT şirketi olan MTBC, birden çok elektronik sağlık kaydı sistemi (EHR) arasında izinlerle değiş tokuş edilen tıbbi kayıtların referanslarını tutan bir blokzinciri ağı uyguladı. Hastalar, EHR mobil uygulaması aracılığıyla kayıtlarına erişimi kontrol edebiliyor ve EHR’si ağa katılan herhangi bir sağlayıcıya izin verebiliyor.
Tıbbi Araştırmalar
Tıp bilimcileri ve araştırmacılar, hastanın verilerine doğrulanmış erişim yoluyla herhangi bir spesifik tedavinin bir hastalık üzerindeki etkisini etkili bir şekilde inceleyebilirler. Bu, tedavi metodolojisi ve tıpta gelişme ile sonuçlanabilir.
İlaç şirketleri, hastaya özel ilaçlar yapmak için blokzincirinde depolanan bir hastanın verilerine erişebilir.
İlaç Tedarik Zinciri
Stanford Graduate School of Business’in raporuna göre ilaç tedarik zinciri, sağlık sektöründe en çok kullanılan blokzinciri uygulamasıdır.
İlaç ve aşıların üreticiden son kullanıcıya güvenli taşınması dünya çapında bir endişe kaynağı. Temel zorluklardan biri, birçok ilaç maddesinin yalnızca belirli bir sıcaklık aralığında canlı kalması ve tedarik sırasında çok sıcak veya çok soğuk sıcaklıklara maruz kalırsa, ilacın artık gerektiği gibi çalışmamasıdır. Blokzinciri teknolojisinin gerçek zamanlı takip yeteneği, ilaç şirketlerin artık kabul edilebilir durumda olmayan ilaçları atmasına olanak tanır.
Bir diğer önemli sorun ise sahte ilaçlardır. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) bir tahminine göre, her yıl 700.000 ölüm, yalnızca sahte sıtma ve tüberküloz ilaçlarının sonucu gerçekleşiyor. Blokzinciri teknolojisi bu konuda da öne çıkıyor. Ürün verileri blokzincirinde güvenli bir şekilde saklandığından, bir müşteri kolayca kaynağı geriye doğru izleyebiliyor.
Sonuç
Sağlık sektörü, birçok potansiyel fayda için blokzinciri teknolojisinden yararlanabilir. Güvenlik, şeffaflık ve gerçek zamanlı takip gibi özellikler bu sektörde uzun süredir devam eden sorunları çözebilir. Ancak sağlık sektöründe blokzincirinin büyük ölçekli uygulanması çok da kolay olmayacak. Teknoloji henüz yeni sayılır ve bu nedenle bazı belirsizlikler bulunuyor.
Sağlık departmanı genellikle hükümetin sorumluluğu altındadır ve büyük ölçüde düzenleniyor. Yine de, bu teknolojiyle ilgili net düzenlemeler yok. Bu yüzden blokzincirinin geleneksel sistemleri devralacağını söylemek için henüz çok erken.
BCTR Online Etkinlik: “Sağlık Teknolojilerinde Blockchain’in Yeri”
