Kripto para birimleri dünyayı kasıp kavuruyor. Bitcoin ile başlayan bu furya 2500’den fazla kripto para biriminin yaratılmasıyla devam etti. Bu çılgınlığın en büyük katkılarından birisi de insanlığı blokzinciri teknolojisiyle tanıştırması oldu.
Kısaca, ağ üzerinden gerçekleştirilen, herkese açık veya özel olabilen, tüm işlemleri kaydeden değiştirilemez bir arşiv olarak tanımlayabileceğimiz blokzinciri teknolojisi ilk olarak hayatımıza “kripto para birimlerinin altyapısını oluşturan teknoloji” olarak girse de bügün birçok farklı endüstride birçok farklı amaç için kullanılıyor. Teknolojinin sunduğu şeffaflık ve güvenilirlik, finans, sigorta, ulaşım, sağlık hizmetleri ve daha birçok alanda devrim niteliğin yenilikler vadediyor.
Son zamanlarda blokzinciri teknolojisinin çevreye duyarlı girişimlerde de sık sık kullanıldığını görüyoruz. Bu açıdan teknolojinin, gezegenimizin geleceğine dair de büyük bir önem taşıdığını söyleyebiliriz.
Örneğin, Apple’ın kurucu ortaklarından Steve Wozniak, Efforce adında yeni bir şirket kurdu. Wozniak’a göre, iklim değişikliğiyle mücadelenin en etkili yollarından biri enerji verimliliğini artırmak. Ne yazık ki, bu yükseltmelerin uzun vadeli faydalarına rağmen, şirketler bazen verimlilik yükseltmelerine önceden yatırım yapmakta zorlanıyor. Efforce ise akıllı sözleşmeler kullanarak yapılan geliştirmelerden kaynaklanan enerji maliyeti tasarrufları daha sonra kısmen WOZX adı verilen bir kripto para token’ı biçiminde orijinal yatırımcıya geri veriyor.
Benzer şekilde Lo3Energy ve SunContract gibi şirketler de merkezi olarak çalıştırılan güç şebekelerinin büyük verimsizliklerinin üstesinden gelen tüketici merkezli, yerelleştirilmiş enerji pazarları oluşturmak için blokzinciri kullanıyor.
Blokzincirinin çevresel sürdürülebilirliğe yönelik tek uygulaması enerji verimliliği de değil. Örneğin Social Plastic, insanların topladıkları çöpleri dijital token’lara dönüştürmeye ve bunları gıda, yakıt ya da diğer ürünlerle değiştirebilmesine imkân tanıyor. Kullanıcılar işlemlerini cep telefonları aracılığıyla Social Plastic blokzincirine kaydederek tam şeffaflık sağlayabiliyor. Toplanan plastik daha sonra yeni ürünler yapmak için geri dönüştürülüyor.
Tedarik zincirlerinde şeffaflık sağlamak da blokzinciri teknolojisinin sıkça kullanıldığı uygulamalardan bir tanesi. VeChain, Provenance, Food Tax ve IBM Food Trust gibi çözümler blokzinciri kullanarak fiziksel bir ürünü kaynağından mağaza rafına kadar şeffaf bir şekilde izlemeye olanak tanıyor. Bu da nakliye rotasının optimizasyonuyla karbon emisyonlarının azaltmasına, israfın önlenmesine ve sürdürülebilir olmayan çevre uygulamaları hakkında tüketicinin bilgisini artırmasına olanak tanıyor.
Neden blokzinciri?
Blokzinciri teknolojisinin çevreye yönelik pozitif etki yaratabilecek birçok uygulaması bulunuyor. Peki tüm bu şirketler neden blokzincirini tercih ediyor? Terich sebepleri genel olarak 3 ana başlıkta toplanıyor:
Şeffaflık: Daha önce bahsedildiği gibi blokzinciri teknolojisi tamamen şeffaftır. Her işlemin benzersiz bir tanımlayıcısı vardır ve ilgili değer sisteme erişen herkes tarafından görülebilir. Bu, yatırımcıların paralarının gerçekten ödedikleri projeye gidip gitmediğini takip edebilecekleri anlamına gelir, böylece tedarik zinciri bütünlüğünü sağlar ve yolsuzluğu önler.
Hız: Blokzinciri teknolojisi sayesinde işlemler, daha hızlı uygulama ve daha az gecikme süresi sağlayarak tüm süreci çok daha verimli hale getirir. Yavaş, hantal bankalar veya merkezi sunucular aracılığıyla çalışmak yerine, süreç merkezi olmayan bir şekilde anlık olarak gerçekleşir.
Maliyet avantajı: Yüksek teknolojili ve merkezi olmayan yapısı nedeniyle blokzinciri, güvenilir “üçüncü şahıslar” veya aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırarak işlemlerin doğrulanması ile ilgili maliyetleri azaltıyor. Bu, birçok çevre dostu projede temel bir sorun olan doğrulamayı çok daha kolay ve daha ucuz hale getiriyor.
Bu şeffaflık, hız ve maliyet avantajı üçlüsü, finanstan çevrenin korunmasına kadar her şey için yeni ve yenilikçi bir gelecek anlamına geliyor. Teknoloji, insan hayatını sayısız şekilde iyileştireceği kadar çevreye de önemli ölçüde fayda sağlayacak.
