Gartner’ın son raporuna göre blokzinciri teknolojisinin en yaygın kullanım alanlarından birisi de son zamanlarda yükselişte olan sahte haberler sorunu olabilir.
Gartner Başkan Yardımcısı Avivah Litan’ın söylediğine göre 2023 yılında dünya üzerindeki haber ve videolu içeriğin yüzde 30’u blokzincirine kaydedilerek gerçekliği doğrulanacak.
Çoğunlukla sosyal medya tarafından beslenen sahte haberler, hükümetler tarafından seçimleri manipüle etmek için dahi kullanılmaya başlandı.
Yanlış bilgilere dayanan makaleler ve diğer içerikler çoğu zaman gerçek haberlerden daha fazla insan çekiyor. Örneğin, bir araştırmaya göre 2016 ABD başkanlık seçimleriyle ilgili en popüler 20 sahte haber, Facebook’taki 19 büyük medya kuruluşunun en popüler 20 seçim haberinden daha fazla ilgi gördü.
Sahte haberleri bot kontrollü hesaplar kullanarak yayan web siteleri de genellikle isimsiz olarak barındırılıyor. Bu da faillerin yakalanmasını zorlaştırıyor.
Ağustos ayında DARPA, 500.000’den fazla hikaye, fotoğraf, video ve ses klibi arasına gizlenmiş sahte haberleri keşfedebilecek bir yazılım geliştirmeye başladı. Eylül ayında ise Facebook deep fake video algılama araçları geliştirmek için bir endüstri grubu oluşturdu. Facebook’un bu yapay zeka ortaklığı, Microsoft, Amazon, Google, DeepMind ve IBM’in yanı sıra Oxford, MIT, Cornell Tech, UC Berkeley ve diğer okullardan akademisyenleri de içeriyor.
Litan bu bağlamda blokzinciri kullanımının faydalı olabileceğini savunuyor: “Blokzinciri teknolojisi, değişken veri ve denetim izlerine dayanan birden fazla varlık arasında ‘gerçeğin paylaşılan tek bir versiyonunu’ sağladığı için bu kullanım durumunu destekleme konusunda üstün olduğu kanıtlanmıştır.”
Gartner’a göre New York Times bu amaçla blokzincirini kullanan ilk haber yayıncılarından biri oldu. Yayın kuruluşu, haber fotoğraflarını ve video içeriğini doğrulamak için blokzincirini test ediyor. Blokzincirinde depolanacak meta veri sayesinde bir fotoğrafın ya da videonun nerede çekildiği, ne zaman ve kim tarafından çekildiğine dair detaylı bilgiler güvence altına alınmış olacak.
Sahte haberler blokzincirinin şeffaf ve değiştirilemez yapısıyla bu şekilde önlenebilir. Son zamanlarda bu tür haberlerin büyük sorunlar yaratması ‘Fact Checker’ adı verilen haberi doğrulayan hizmetlerin artmasına neden olsa da üretilen her içeriğe ulaşmak ve doğruluğunu kontrol etmek mümkün olmayabiliyor. Blokzinciri teknolojisinin sunduğu potansiyel ise haber kuruluşlarının ve tüketicilerin sahte haber mağduriyetini bir nebze olsun ortadan kaldıracak gibi görünüyor.
