Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC) sınır ötesi ödemelerde nasıl kullanılabileceğini araştırıyor.
Çok sayıda merkez bankası CBDC’leri araştırırken, doğal olarak yerel gereksinimlere bir odaklanma var. BIS, yayımladığı bir raporda bankaların tasarım aşamasında sınır ötesi ödemeleri keşfetmesini umuyor ve potansiyel yaklaşımların ana hatlarını çiziyor.
Rapor, sınır ötesi ödemelerin neden giderek daha zor hale geldiğinin iki nedenini vurguluyor.
Uluslararası ödemelerde kritik rol oynayan muhabir banka sayısında düşüş yaşandı. Bu muhabirler, o bölgede hesabı olmayan bankaların sınırların ötesine para gönderebilmesi için bir hizmet sağlar. Bu alandaki daralmanın örneği olarak Orta, Güney Amerika ve Karayipler’de 2012 ile 2018 arasında yüzde 30 oranında düşüş olması gösteriliyor.
Bununla birlikte yabancı para birimlerinin bireysel kullanımının son 10 yılda önemli ölçüde artması nedeniyle tüketiciler sorunların daha fazla farkına vardı. Bu özellikle sınır ötesi e-ticarette, seyahatte ve göçmenlerin transferlerinde daha sık görülüyor. Bu özellikle Facebook’un kurduğu Diem (eski adıyla Libra) projesinin ele almayı planladığı alanlardan biri. Raporda projeden birçok kez bahsediliyor.
Sınır Ötesi CBDC ödemelerine 3 yaklaşım
Rapor CBDC‘lerin sınır ötesi ödemelerde potansiyel kullanımına 3 modelde yaklaşıyor.
İlk model, teknik alanlar, mesaj formatları ve veriler için ortak standartlara sahip uyumlu CBDC sistemlerin oluşturulması.
İkinci model yerel CBDC sistemlerini birbirine bağlamak. Ancak bu, farklı akış hızlarına sahip su borularını bağlamaya benzetiliyor. Yüksek riskli olarak görülmesinin yanı sıra önemli bir koordinasyon gerektiriyor.
Üçüncü model ise tek bir kural kitabı ile paylaşılan çoklu para birimi sistemi oluşturma yaklaşımını öneriyor.
Rapor sınır ötesi ödemelerde CBDC’lerin kullanımıyla ilgili olarak “Başkalarıyla uyumlu olan ve hizmetler için çeşitli ve rekabetçi bir pazardan yararlanan bir CBDC, gerçek bir kamu malı olacaktır. Bunu başarmak için merkez bankalarının işbirliği yapması gerekecek.” sonucuna varıyor.
Uluslararası Ödemeler Bankası’nın hazırladığı raporun detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.
