Pandemi sırasında dijital ödemeler birçok ülkenin önceliği haline gelirken 2020 yılı, merkez bankası destekli dijital para birimleri açısından da hareketli bir yıldı.
Küresel merkez bankalarının yüzde 80’inden fazlası CBDC’lerle deneyler yaparken geçtiğimiz yıl boyunca çok çeşitli testler, danışma süreçleri, araştırma ve tam ölçekli dağıtımlar gördük.
- Kanada
Şubat 2020’de Kanada Merkez Bankası, Jasper Projesi’nin 4. aşamasını tamamladı. Bu aşamada Payments Canada ile birlikte Banka, sınır ötesi, çapraz para birimi ödeme sistemi üzerinde çalışmak üzere Singapur Para Otoritesi ve İngiltere Merkez Bankası ile ortaklık kurdu.
- ABD
ABD Merkez Bankası, Ağustos 2020’den bu yana, potansiyel fırsat ve risklerini anlamak için dağıtık defter teknolojileri ve dijital para birimlerinin potansiyel kullanım durumlarıyla ilgili araştırma ve deneyler yürütüyor. Amaç, dijital para sistemlerinin güvenliğini ve verimliliğini değerlendirmek.
- Birleşik Krallık
Mart 2020’de İngiltere Merkez Bankası, Birleşik Krallık adına CBDC hakkında halka açık bir istişare raporu yayınladı. Banka, CBDC’yi uygulamaya koyup koymama konusunda henüz bir karar vermedi. Paydaşlarla bununla ilgili faydalar, riskler ve pratiklikler konusunda geniş çapta ilişki kurmak amaçlanıyor.
- Avrupa Birliği
Ekim 2020’de, Avrupa Merkez Bankası bir kamuoyu görüşmesi başlattı. Kurum “dijital euro” oluşturup oluşturmayacağına karar vermek için de testlere başladı. Dijital bir Euro, euro banknotlarına eşdeğer ve tüm vatandaşlar ya da firmalar tarafından erişilebilen elektronik bir merkez bankası parası olabilir.
- Çin
Nisan 2020’de Çin Merkez Bankası, 6700’den fazla kullanım vakası için dijital para birimi / elektronik ödeme (DC / EP) denemeleri yürüttü ve ülkenin farklı illerinde 1 milyar RMB’nin üzerinde işlem gerçekleştirildi. Bununla birlikte yılın sonlarına doğru belirli bölgelerde dijital para dağıtılarak vatandaşlara bu varlıklarla işlem yapma imkânı tanındı.
- Tayland
Ocak 2020’de Tayland Bankası, Hong Kong Para Otoritesi (HKMA) ile Inthanon-LionRock Projesi’ni başlattı ve projenin sonuçlarını açıkladı. Sınır ötesi ödemelerde CBDC’lerin uygulamasını incelemek için Project Inthanon-LionRock’tan yayınlanan bulgularla aynı konuda bir rapor yayınladılar. Projenin tasarımı ve temel bulguları, merkez bankası topluluklarının sınır ötesi fon transferi alanına ilişkin çalışmalarına yeni boyutlar ekledi.
- Singapur
Temmuz 2020’de Singapur Para Otoritesi, Teslimat-Ödeme (DvP) anlaşması gibi durumlarda ödeme ağı prototipinde akıllı sözleşmelerin kullanımını doğrulayan CBDC Project Ubin’in 5. aşamasını tamamladı.
- Hong Kong
Aralık 2020’de, Hong Kong Para Otoritesi ve Çin Merkez Bankası Dijital Para Enstitüsü, sınır ötesi ödemeler yapmak için Dijital Yuan’ın kullanımına ilişkin teknik bir pilot çalışması ve bunun için ilgili teknik hazırlıklar yapılıyor.
- Japonya
Ekim 2020’de Japonya Merkez Bankası, CBDC’ler hakkındaki yaklaşım raporunu yayımladı. Bankanın amacı, CBDC’nin evrensel erişim, güvenlik, esneklik, anında ödeme yeteneği ve birlikte çalışabilirliğe sahip olmasını sağlamaktır. Ayrıca banka, havale ve ödemelerde kullanılan bazı kişi, cihaz veya kartları dışarıda bırakmaktan kaçınmak, tasarımlarında kullanım kolaylığı ve taşınabilirliği sağlamak istiyor.
- Avustralya
Kasım 2020’de Avustralya Merkez Bankası, token’laştırılmış bir CBDC için bir kavram kanıtı (PoC) geliştirmek amacıyla Commonwealth Bank, National Australia Bank, Perpetual ve blokzinciri şirketi olan ConsenSys Software ile ortak bir proje başlattı. Bu CBDC, Ethereum tabanlı bir DLT platformunda token’laştırılmış sendikasyon kredisinin finansmanı, kapatılması ve geri ödenmesi için toptancı piyasa katılımcıları tarafından kullanılabilir.
CBDC’ler genelde blokzinciri teknolojisini kullanıyor ancak bu mutlaka blokzinciri teknolojisi kullanacakları anlamına gelmiyor. Ayrıca CBDC’lerin blokzinciri teknolojisi kullanması, genel felsefesi itibariyle bu yapıların ademi merkezi olmasını, cüzdanların anonim olması gibi unsurların geçerli olacağına dair beklentileri de karşılamayabilir. Tam aksine CBDC’ler merkezi ve gözetimin en üst seviyede olduğu yapılar olarak kurgulanabilir.
