Geçtiğimiz hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) dijital euro’ya ilişkin dördüncü durum raporunu yayınlayarak, Merkez Bankası dijital para biriminin (CBDC) kademeli olarak kullanıma sunulması önerisini açıkladı.
Raporda ayrıca bir dijital euro tazminat modeline ilişkin ilkeler özetlenmiş, tasarım ve dağıtım seçenekleri üzerinde devam eden çalışmalar da açıklanmış. Bundan sonraki adımlar, geçtiğimiz yılın araştırma aşamasının kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmesini ve bir sonraki proje geliştirme aşamasına geçilip geçilmeyeceğine karar verilmesini içeriyor.
Rapora göre, dijital euro ilk piyasaya sürüldüğünde, “ağ etkileri yaratmak ve daha geniş kabulü teşvik etmek” amacıyla yalnızca kişiden kişiye (P2P) ve e-ticaret ödemelerinde kullanılabilecek. Araştırmalar, P2P ödemelerinin Avrupalı kullanıcılar arasında oldukça kabul gördüğünü ve teknik olarak uygulanmasının da kolay olduğunu gösterirken, e-ticaret kullanım senaryosu tüketicilerin çevrimiçi alışverişlerinde merkez bankası parasını kullanmalarına olanak tanıyacak.
İkinci aşamada perakende mağazalarında satış noktası ödemelerini başlatarak tüccarlara ödeme terminallerini ve fiziksel altyapılarını adapte etmeleri için yeterli zaman tanınacak. Bu aşamalı yaklaşım, uygulama risklerini azaltmaya ve gecikmeleri en aza indirmeye yardımcı olmanın yanı sıra ECB’nin zorlukları daha kademeli olarak belirlemesine ve ele almasına olanak tanıyacak.
Yayımlanan son durum raporu ayrıca Ocak 2023’te başlatılan ve teknoloji tedarikçilerinin CBDC için teknoloji sağlama yetenekleri hakkında veri toplamayı amaçlayan bir pazar araştırmasının sonuçlarını da gösteriyor. Alınan 29 yanıt, on iki teknik bileşende çok çeşitli mimari ve teknolojik tasarım seçenekleriyle “dijital euro çözümleri geliştirmeye hazır yeterince büyük bir Avrupalı sağlayıcı havuzu” olduğunu gösterdi. Bunlar arasında mutabakat, çevrimdışı özellikler ve dolandırıcılık tespiti ve önlenmesi de yer alıyor.
Araştırma aşamasının başlamasından neredeyse iki yıl sonra, ECB dijital euro için çeşitli genel ilkelere karar vermiş görünüyor. Örneğin, tazminat modeli genel olarak Direktör Fabio Panetta’nın Mart ayındaki önerisini takip edecek; bu öneri özel kişiler tarafından ücretsiz temel kullanımı ve ödeme hizmeti sağlayıcılarının (PSP’ler) dağıtımı için ekonomik teşvikleri içeriyor. Raporda ayrıca, Eylül 2022, Aralık 2022 ve Nisan 2023 tarihli önceki raporlarda ortaya konan ilkelerle genel olarak uyumlu olacak şekilde taşınabilirlik, dolandırıcılığın tespiti ve önlenmesi ve dijital finansal kapsayıcılık konularında ek güncellemeler de yer alıyor.
