Takvimlerde yeni bir yıla daha adım atarken, Blockchain Türkiye Platformu’nun kurulduğu 8 Haziran 2018’den bu yana olup bitenleri özetleyerek okuyucularımız ile paylaşmak ve yılı keyifli bir şekilde geride bırakmak istedik. İşte BCTR ile 2018 özeti;
2018 Yılı Boyunca BCTR
Blockchain Türkiye Platformu (BCTR), bir Türkiye Bilişim Vakfı (TBV) inisiyatifi olarak 8 Haziran 2018 tarihinde resmen faaliyetlerine başladı. Elbette hazırlıkların başlangıç noktası fikren 2017 yılına ve aktif çalışmalarsa 2018 yılının başlarına dek uzanıyor.
BCTR gibi bir organizasyonu kurma fikri ise başta iş dünyası olmak üzere, kamu ve bireysel yaşam üzerinde köklü etkilere sahip olma gücünü taşıyan blockchain teknolojisinin, düşünce yapısını ve iş süreçlerini yeniden tanımlamayı gerektiren doğasını gören ve bu yapının Türkiye’de karşılığını bulmasını arzu eden liderler tarafından ortaya konuldu.
Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Türkiye Bilişim Vakfı Başkanı Faruk Eczacıbaşı ile Bankalararası Kart Merkezi Genel Müdürü Dr. Soner Canko’nun değerlendirmesi ile şekillenen BCTR projesi, Türkiye’de ticari kaygılardan uzak bir çizgide ve bağımsız bir yapıda kuruldu.
BCTR’nin vizyonu “Adem-i merkeziyetçi sisteme bölgesinde liderlik eden bir Türkiye yaratmak”. Misyonu ise “Türkiye’de sürdürülebilir blockchain ekosistemi oluşturarak, bu teknoloji ile yeni dönem iş yapış biçimlerinin önündeki zorlukların giderilmesine yönelik bir paylaşım platformu oluşturmak.”
8 Haziran 2018 günü gerçekleştirilen basın toplantısı medyada büyük ilgi gördü ve pek çok gazete, dergi, TV kanalı ve internet sitesinde yer aldı.
BCTR.org internet sitesi, resmi duyuru henüz gerçekleşmeden önce küresel ve yerel blockchain içerik akışları ile zenginleşmeye başlamıştı. Blockchain odağında, farklı sektörler, kamu, eğitim, etkinlik, raporlar, iş birlikleri, girişimler ve yatırımlar gibi pek çok konu başlığı altında bilgi akışları hiç durmadı. 2018 yılının son gününe dek 560’dan fazla haber, 70 makale, 25 rapor, 35 video röportaj, 17 video, gibi toplamda yüzlerce içerik takipçi ve okuyucularımız ile buluştu. Her hafta Pazartesi günleri düzenli olarak bir önceki haftanın özetleri itinayla seçilerek, tüm etkinliklerimiz ve faaliyetlerimiz ile ilgili bilgilendirici e-bültenler abonelerine ulaştı.
BCTR’nin resmi duyurusu yapıldığı gün itibariyle üye sayısı 10’u geçmişti. Aradan geçen 6 aylık dönemde üyelerimiz hızla artarak sayıları 42’ye ulaştı.
İlk etkinliğimiz bir sponsorluk çerçevesinde 8 Temmuz 2018 tarihinde “Blockchain ile Yeni İnternet” temasıyla gerçekleşti.
11 Ağustos 2018 tarihinde ikinci sponsorluğumuz Dijitalleşen Dünyada: Kod, Blockchain, Hukuk ve Tahkim Konferansı için gerçekleşti.
5 Ekim 2018 tarihinde gerçekleşen BCTR 1. Üyeler Komitesi Toplantısı ile Yürütme Kurulu belirlendi.
İlk buluşma etkinliğimiz 8 Ekim 2018 tarihinde Evercoin Kurucu Ortağı Miko Matsumura’nın katılımıyla gerçekleşti.
12 Ekim 2018’de ise BCTR Lansman Buluşması gerçekleşti ve Zorlu PSM Sky Lounge’da 300’den fazla katılımcı ve tüm üyelerimizle birlikte muhteşem bir gün geçirerek yeniden enerji depoladık.
6 Kasım’da Patara Labs ile Design Thinking Blockchains Workshop çalışması, 18-20 Kasım’da Blockchain TR Summit sponsorluğu, 20 Kasım’da How Blockchain will Change Our Life, Economy, and the World? Sponsorluğu, 12 Aralık’ta Chris Skinner’ın “Blockchain: Why is it taking so long?” başlıklı konuşmasıyla ikinci buluşma etkinliğimizi, ve 13 Aralık tarihinde TÜSİAD-Bilkent Üniversitesi Bilgi Toplumu Forumu: İş Hayatında Blok Zinciri sponsorluğunu gerçekleştirdik.
Gerçekleşen tüm etkinliklerimizin özetlerinin linklerine ve ileride gerçekleşecek etkinliklerimizin bilgilerine Etkinlik Takvimi sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
Tüm bu süre zarfında TÜBİTAK-BİLGEM, TÜBİSAD, Bilkent Üniversitesi – TÜSİAD Bilgi Toplumu Forumu, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE), EDAM ve Siber Bülten ile iş birliği anlaşmaları imzaladık.
Zaman ayırabilen üyelerimiz ile özel video röportajlar gerçekleştirdik.
Dört farklı çalışma grubumuzun faaliyetleri ise yoğun bir şekilde devam ediyor. İlk kez 5 Ekim 2018’de bir araya gelen, her biri Türkiye’nin lider ve küresel anlamda etkiye sahip şirketlerinin en üst düzey yöneticilerinin katılımı ile, üç aydan daha kısa bir sürede 30’un üzerinde toplantı gerçekleşti; 2019, çalışma gruplarımızın somut çıktılarını dünya kamuoyu ile paylaştığımız bir yıl olacak.
Blockchain Türkiye Ekosistem Haritası ise eşsiz ve benzersiz bir çalışma olarak sizlerin içine atlayıp yüzmenizi bekliyor.
Blockchain Türkiye Ekosistem Haritası’nda yer almak için linkteki formu doldurabilirsiniz.
Güven Odaklı Yeni Bir Dönem
Tüm sene boyunca blockchain teknolojisinin yapısını ve özelliklerini, ne olduğunu ziyaretçilerimize anlatmaya çalıştık. Bunlara tekrardan girmeyeceğiz. Ancak bu dönüşümün farkında olan ülkeler hiç hız kesmeden kendi çalışmalarına devam ediyorlar. 2018’de neler mi oldu? Gelin ülkeler bazında, sitemizdeki haberlere bir göz atalım.
Şüphesiz ki 2018’in Blockchain alanında en çok adını duyuran ülkelerinin başında Çin geliyor. Araştırma merkezleri kuruyor, uluslararası araştırma gruplarına katılmaya özen gösteriyor. Yolsuzlukla mücadele, yardımları izlemek, ödeme sistemleri, ticari finans platformları, devlet destekli kripto para gibi pek çok alanda blockchain teknolojisi ile çözüm geliştirmek için çabalıyor. Bu çabaların sonucu olarak gelecek beş sene için Blockchain alanında dünya lideri olması mümkün görünüyor. Anketler de bu tespitleri doğrular nitelikte. Ama yine de gündemlerine hep bir soru işareti yok değil. Bu yüzden gayet temkinli ama zaman da kaybetmeden ilerlemek istiyor.
ABD geri kalır mı? Teknolojinin önünü açmak, enerji sektöründe bir çözüm olarak kullanmak hatta seçim gibi hassas bir süreçte blockchain teknolojisi kullanmak için çalışıyor üstelik şimdiden Batı Virginia’da kullandı. ABD eski başkanı Clinton bile bu konuda konuşuyor. Ohio eyaleti Bitcoin ile vergi kabul etmeye bile başladı.
Rusya öylesine istekli ki Türkiye dahil pek çok ülkeden parlak blockchain projelerini ülkelerine davet edip dinliyor. Rus ordusu için özel blockchain planı var. Çalışan haklarını blockchain teknolojisi ile koruyalım diyor. Hatta kripto ruble projesi bile artık somutlaşmaya başladı diyebiliriz. Komşusu Ukrayna da seçim kurullarında blockchain teknolojisini kullanma niyetinde.
İsviçre de seçimlerde blockchain teknolojisi kullanan ülkeler arasında. Ama İsviçre’de fazlası var bu yüzden girişimler İsviçre’ye akın ediyor. Balıkları bile Blockchain’de takip ediyor, daha ne olsun? Ama yetmez tabii, yasalarını da konuyla uyumlu hale getirecek.
Fransa yarışta geri kalmak istemiyor. İspanya bir adım ötesinde devleti blockchain teknolojisi ile yönetelim diyor. Bermuda şeffaflık, Lihtenştayn ve Lüksemburg özel yasa peşinde. Malta çoktan yasalarını çıkardı ve bir ICO merkezi haline geldi. Malta demişken, Malta ve Fransa öncülüğünde Akdeniz Yedilisi adında bir iş birliği kurduklarını gözden kaçırmamak lazım.
İtalya Bankacılık Birliği, bankalararası sistemlerin Blockchain üzerinde çalışıp çalışmayacağının testini yapıyor. Estonya tüm enerji şebekelerini blockchain teknolojisi ile yönetmek istiyor. İngiltere yeni unvanlar yaratmak niyetinde. Finlandiya özel şirketlerin varlık yapısını Blockchain’e taşımak istiyor. Avusturya kendi merkezini kurdu.
Ortadoğu’da; Bahreyn araç ruhsatlarını Blockchain’de tutmak istiyor. Dubai Blockchain için özel mahkemeler kuruyor ve hükümetin ödeme platformuna blockchain teknolojisini entegre ediyor. Tam bu noktada “Dubai’nin Blockchain yolculuğu” başlıklı makalemizi okumanızda fayda var. İran yerli kripto para üretmek istiyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nde blockchain temelli ilk Sukuk işlemi yapıldı ve ötesinde Blockchain ile yapay zeka alanında girişimleri destekliyorlar.
Zimbabve Merkez Bankası dahi Blockchain konusunda boş durmuyor. Afrika ekonomisinin kripto paralardan beklentisi yüksek. Malezya ise 2019’da kripto para düzenlemelerini tamamlamış olacak.
Güney Kore eylem planı duyuruyor, Blockchain’i eğitim programlarına dahil ediyor. İhracatta verimliliği blockchain teknolojisi ile artırmayı umuyor. Bir Blockchain ve ICO merkezi olmayı arzu ediyor. Bu amaçla bir kriptokent bile kuracak. Kuzey Kore bile bir konferans düzenleyelim fiyakamız olsun diye düşünüyor. Singapur ise bir fintek devi ve işin finansal tarafıyla ilgili ICO konusunda harika bir rehber yayınladı.
Uzakdoğu’nun en doğusu Japonya için Blockchain ve kripto paraların ayrı bir önemi var. Yasalar sürekli gelişiyor. Oylamalarda şimdiden blockchain teknolojisi kullanmaya başladı.
Avustralya milli Blockchain projesini IBM ile geliştiriyor. Başarabilirse ehliyetleri de Blockchain altyapısına taşıyacak. Ayrıca sosyal hizmetler için de kullanım alanlarını araştırıyor.
Anahtar Kelime “Rekaberlik”
Rekabet iş dünyasının kaçınılmaz bir kuralı ancak bozguncu yenilikçilik (disruptive innovation) rakiplerin ortak çıkarları için iş birliği yapmasını gerekli kılıyor. Böylece ortaya rekaberlik kelimesi çıkıyor.
Elbette her ülke kendi çabaları içinde çalışıyor ancak blockchain teknolojisi söz konusu ise küresel iş birlikleri daha da önem kazanıyor.
AB’de 22 ülke şimdiden bir birlik kurdu. Bu yaklaşımlar beraberinde inovasyonu da getiriyor. OECD özel regülasyonlar üstünde çalışıyor. Uzak diyarlarda Avustralya ve Çin ile İsviçre ve İsrail iş birliklerine benzer onlarca haber bulmak mümkün. G20 liderleri bir araya gelince artık bu konuları konuşuyor.
Peki, Türkiye?
Türkiye’nin Blockchain hikayesini ise BCTR yazıyor 🙂 Elbette bu ifade hem vizyon ve misyonumuzla kendimize göre bildiğimiz bir gerçeği hem de bu satırlarda yaptığımız özeti ifade ediyor.
Zaman zaman “Hayaller Blockchain Gerçekler Çiftlikbank” gibi olsa da ülkemizde Blockchain 101 ve Paranın Serüveni gibi teknolojinin yapısını ve gidebileceği noktaları özetleyen çok güzel çalışmalar var. Türkiye, Blockchain Temelli Kredi Derecelendirme Kuruluşuna liderlik edebileceğine dair öngörülerimiz bunun ötesinde ICO kavramını kapsamına almış bir Yeni Ekonomi Programı (YEP) var. Ancak ülkemizde Blockchain konusunda bilinirlik düşük ve hatalı bilgi seviyesi yüksek. Ülkemiz için bu konunun önemli olduğunun farkındayız, bizim gibi farkında olan pek çok değerli akademisyen, yazar ve lider var, gerçekleştirilen projelerin sayısı her geçen gün artıyor. Örneğin; Blockchain Ticaret Platformu (BTP), belgem.io Projesi, TÜBİTAK-BİLGEM BAĞ, BAU CertifyIST ve buraya dahil edemediğimiz pek çok proje, faaliyet…
Bu gelişmeleri elimizden geldiğince detaylı bir şekilde BCTR’de paylaşmaya devam edeceğiz.
Blockchain Teknolojisinin Sektörlere Etkisi
Yeni teknolojiler her zaman beklendiği gibi sonuçlar doğurmayabilir. Bazı popüler kavramlar birer fiyasko olarak tarihe karışırlar. Ancak bir kavramın etkisinin gücü, etkilediği hatta kökten değiştireceği sektörler ve bu alanlardaki gelişmeler izlenerek görülebilir. Küresel danışmanlık şirketi Deloitte’un yayınladığı bir analiz 2018 yılında Blockchain uygulama alanlarını daha fazla göreceğimizi bizlere söylüyordu. Bu tespit doğru çıktı. Kimse artık bu stratejik değeri inkar etmiyor.
Blockchain teknolojisinin kullanım olanaklarının sınırsız olduğuna dair beklentiler iş dünyasının Blockchain programcılarına olan talebini artırdı. Bu talebin finans ve bankacılık sektöründe yoğunlaştığını gördük. Müşterini Tanı (KYC) gibi sektörün en temel mecburiyetlerinden bir tanesi için farklı testlerin üstelik küresel ölçekte gerçekleştiğini gördük. Küresel ödeme teknolojileri şirketi Mastercard sahte kimlikleri blockchain teknolojisi ile tespit etmek üzere bir çalışma başlattı. UBS blockchain teknolojisini her işin olmazsa olmazı olarak yorumladı. Dünya Bankası bu süreçte kendi pozisyonunu belirledi hatta Blockchain tabanlı ilk bono işlemi için kolları sıvadı. Akbank, Ripple üzerinden para transferi gerçekleştirdi. Goldman Sachs dolara endeksli kripto para bile çıkardı. BBVA kredi sağladı. Porsche kredi aldı. Elbette önlemler de almak gerekiyordu, SEC acımadı ceza kesmeye başladı. Bankalara yönelik Blockchain’in ‘yıkıcı etkisi ne olacak’ gibi sorular için farklı rehberler hazırlandı zira Facebook, Whatsapp üzerinden para transferi için kolları sıvadı. Ancak aykırı görüşler de yok değil. Peki, kazanan kim olacak? Tahminen iki yıl içinde göreceğiz.
Hukuk çevreleri için bu yeni teknoloji ve yaklaşım fikri mülkiyetin Blockchain üzerinde korunması gibi en temel konulardan başlayarak, Blockchain üstündeki kayıtların mahkemelerde kanıt olarak kullanılması veya dijital kanıtların güvenliği gibi hususları masaya yatırdı. Akıllı sözleşmelere bağlanmış, yapay zeka ile mahkeme kararları almak gibi ilginç uygulamaları ise 2019’da görebiliriz.
Medya sektörü açısından da Blockchain en temel sorunlardan biri olan telif haklarının korunması için kalıcı bir çare gibi görünüyor. Baidu, Dow Jones bu alanda adım atan şirketler. İçerik üretenler de blockchain teknolojisini bir özgürlük imkanı olarak görüyor. Özellikle sansürle mücadele ve basın özgürlüğü için bir çare olabilir. Forbes ve Sony şimdiden içeriklerini Blockchain altyapısına taşımaya başladı. Nasdaq bu yönde bir patent aldı. Medya ve eğlence dünyasının geleceği Blockchain’den fazlasıyla etkilenebilir.
Otomotiv sektörünün son yıllarda teknolojik atılımı da Blockchain’den payını aldı. Volkswagen kazaları engellemek, Ford trafiği rahatlatmak için projeler paylaştı. Sürücüsüz araçlara geçişte etkileri tartışılıyor. Otomotiv endüstrisinde Blockchain’in üç vakte devrim yaratması beklenirken sektörün teknolojiye uyum süreci en önemli nokta olarak karşımıza çıkıyor.
Havacılık sektörü de Blockchain’e büyük ilgi gösteriyor. Boeing uçakları, Air France komisyonları, Rus havayolu şirketi yakıt tüketimini takip ediyor.
Futboldaki şaibeleri bile blockchain teknolojisi ile engelleyebileceğimize dair konuştuk. Şikenin ötesinde UEFA bilet satışları için blockchain teknolojisi kullanılabileceğini düşünüyor.
Onlarca ana sektör, yüzlerce alt sektör ve binlerce başlıkta Blockchain kullanım örnekleri vermeye devam edebiliriz. Kanser ilaçlarının dağıtımından, gıda zincirindeki sahteciliğe, emlak sektöründen enerji sektörüne, telekom sektöründen sağlık sektörüne, sanat ve oyun gibi alanlara dek her yerde Blockchain kendisini bizlere gösteriyor. Geleneksel yapıların 10 yıla kadar Blockchain’e yenik düşeceği dile getiriliyor. Nasıl düşmesinler, zira bu süreç vergileri bile etkileyecek.
Şüphesiz ki tüm bu gelişmelerin kalkınma üstünde büyük bir etkisi olacak. Bu noktada patentler çok önemli zira yeni fikirleri keşfedenler bu keşifler ile geleceğe yön verecekler.
Şu anda dünyada Blockchain patent liderlerinin başında Çin internet devi Alibaba var. Alibaba’yı, IBM ve Mastercard takip ediyor. Çin’in Blockchain patent liderliği yakın geleceği ne kadar etkileyebilir? Şüphesiz ki bu yarışta liderler olacak ancak en çok patenti alanlar değil en sağlıklı ekosistemleri kuranlar başarılı olacak.
Türkiye Bilişim Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı ve Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Faruk Eczacıbaşı’nın “Yıkıcı Yaratıcılık ve Kontrol Mekanizmaları” başlıklı makalesine göz atmak lazım.
2018 boyunca blockchain teknolojisini stratejik açıdan ele alan pek çok makale yayınladık. İnsanlığın geleceğine etkisini, kripto para denizinin tükendiğini ve lale devrinin sona erdiğini, aşılması gereken engelleri, yapay zeka ve eğitim gibi önemli konular ile olan ilişkisini ela aldık. Karşımızda internetten 10 kat daha değerli bir ekonomik yapı olabilir öyle ki “internetin babası” bile bu alana odaklanıyor. Stanford, Columbia, Cornell, UC Berkeley başta olmak üzere pek çok üniversite, okul ve akademi dünyası bu alana yöneliyor. Birleşmiş Milletler küresel sorunları Blockchain ile çözmek istiyor. Dünya Ticaret Örgütü bu amaçla raporlar yayınlıyor. Demokrasinin tanımı bile yeniden yapılabilir.
2018 geride kalırken, 2019’da bizi çok heyecanlı gelişmeler ve trendler bekliyor.
Bize düşen ise 2018’de kurulan BCTR çatısı altında, daha fazla paydaşı buluşturup, daha fazla iş birliği tesis edip, etkinliklerle zenginleştirilmiş, çalışma grupları ile değer üreten ve yayınları ile bunu paylaşmaya devam eden bir organizasyon olarak yolumuza devam etmek.
Bizleri destekleyen ve takip eden herkese en derin teşekkürler ve keyifli bir 2019 yılı dileklerimizle
Ahmet Usta – BCTR Genel Yayın Yönetmeni
31.12.2018
